آروماتراپی یا رایحه‌درمانی نوعی شیوه درمانی است که با استفاده از روغن‌های گیاهی خاص و اسانس‌های مختلف، به بهبود وضعیت جسمی و روحی فرد کمک می‌کند.

روغن‌های گیاهی (پایه)، در واقع اسانس خالصی از گیاهان هستند که اگر به درستی و با رعایت نکات ایمنی استفاده شوند مزایای روحی و جسمی بسیاری دارند. جزییات مربوط به روغن‌های گیاهی را می‌توان به ۹۰ مورد تقسیم کرد. استفاده از دی‌اکسیدکربن، هیدروسل‌ها و ابسولوت‌ها در آروماتراپی بسیار رایج است. اگرچه روغن‌های گیاهی، دی‌اکسیدکربن و ابسولوت‌ با روش‌های مختلفی تقطیر می‌شوند، عنوان کلی «روغن پایه» ، انواع روغن‌های طبیعی، آروماتیک،بخارپذیر و گیاهی را در بر می‌گیرد که شامل دی‌اکسیدکربن و ابسولوت‌ها نیز می‌شود.

آروماتراپی علاوه بر استفاده از روغن‌های پایه، استفاده از دیگر ترکیبات مکمل طبیعی شامل روغن فشرده سبزیجات سبز، جوجوبا(واکسی مایع)، هیدروسل، گیاهان دارویی، پودر شیر، نمک دریایی، شکر(لایه بردار) و خاک رس و گل را نیز توصیه می‌کند. متخصصین آروماتراپی محصولاتی را که شامل مواد اولیه ترکیبی و مصنوعی هستند قبول ندارند. باید به این نکته توجه داشت که روغن‌های عطری، که معمولا روی برچسب مواد تشکیل‌دهنده آن‌ها نیز «عطری» نوشته شده است، با روغن‌های پایه متفاوت هستند. در روغن‌های عطری از مواد شیمیایی ترکیبی و مصنوعی استفاده می‌شود و فواید درمانی روغن‌ها پایه را ندارند.

خریدارها باید بدانند:

در کشور آمریکا کلمه آروماتراپی بر روی بسته‌بندی‌ها و برچسب‌های تبلیغاتی محصولات دیده نمی‌شود، بنابراین هر کالایی می‌تواند برای آروماتراپی مناسب محسوب شود. تعداد کمی از کالاهای موجود در فروشگاه‌ها شامل مواد اولیه مصنوعی و عطری می‌شوند و طبیعی نیستند و در عین حال ادعا می‌کنند که برای آروماتراپی مناسب هستند. بهتر است برای انتخاب روغن مناسب آروماتراپی به برچسب ترکیبات محصول توجه کنید. همچنین هنگام خرید مراقب برچسب‌های «ساخته شده با روغن گیاهی» یا «ساخته شده با ترکیبات طبیعی» باشید. دقت کنید که این محصولات فقط با روغن گیاهی و ترکیبات طبیعی ساخته نشده‌اند و این فقط یک حقه بازاریابی است. بسیاری از این محصولات ممکن است شامل نسبت‌های سنگین ترکیبات روغن‌های عطری باشند و فقط مقدار کمی از روغن‌های پایه در آن‌ها به کار رفته تا بتوانند از برچسب‌های «ساخته شده با روغن گیاهی» استفاده کنند. اجازه ندهید تا حقه‌های بازاریابی موجب بی‌اعتمادی شما و در نتیجه محروم کردن خودتان از فواید آروماتراپی شود.

فواید استنشاق روغن‌های پایه

استنشاق روغن‌های گیاهی داخل شش‌ها فواید بسیاری برای حالت فیزیکی و روحی افراد دارد. رایحه روغن گیاهی طبیعی می‌تواند موجب ایجاد یک واکنش ناگهانی در مغز شود. علاوه بر این در صورت استشاق این روغن‌ها به داخل شش‌ها می‌توانید از خواص درمانی آن‌ها نیز بهره ببرید. به طور مثال، استنشاق روغن اکالیپتوس موجب کاهش انقباض عضلانی در بدن می‌شود. به خاطر داشته باشید که استفاده نا به جا از روغن‌ها و عدم توجه به نکات ایمنی، ممکن است عواقب ناخوشایندی در پی داشته باشد.

 فواید استفاده موضعی از روغن‌های پایه

استفاده موضعی از روغن‌های گیاهی می‌تواند موجب جذب آن‌ها توسط پوست و افزایش جریان خون شود. مواد تشکیل‌دهنده روغن‌های گیاهی به سلامت، زیبایی و بهداشت کمک می‌کند. روغن‌های گیاهی بسیار قوی و محرک هستند، به همین دلیل از حالت غلیظ آن‌ها نباید روی پوست و به صورت موضعی استفاده کرد. برای استفاده از روغن‌های گیاهی روی پوست باید ابتدا غلظت آن‌ها را کم کرد و آن‌ها را به یک محلول روغنی تبدیل کرد که با نام روغن حامل (carrier oil) نیز شناخته می‌شوند. روغن‌های حامل معمولا شامل روغن بادام شیرین، روغن هسته زردآلو و روغن هسته بادام می‌شوند. توضیحات بیشتر درمورد روغن حامل را می توان در اینترنت جستجو کرد.

فواید دیگر

علاوه بر فواید درمانی در سطح فیزیکی و روحی، روغن‌های پایه برای کاربردهای دیگر نیز مفید هستند. روغن‌های گیاهی در شوینده ها و تمیزکننده های خانگی نیز قابل استفاده هستند. برخی از روغن‌ها به‌عنوان دافع طبیعی حشرات و حشره‌کش نیز استفاده می‌شود. برای مثال می‌توان از شمع‌های سنبل هندی برای دور نگه داشتن حشرات در تابستان استفاده کرد.

ترکیبات روغن پایه

می‌توان برای ساختن رایحه‌های جدید و پیچیده‌تر روغن‌های گیاهی را با یکدیگر ترکیب کرد. البته روغن‌های گیاهی برای کاربردهای خاص درمانی نیز می‌توانند با یکدیگر ترکیب شوند. روغن‌هایی که با اهداف درمانی ساخته می‌شوند باید با دقت ترکیب شوند. گفته می‌شود که روغن‌های گیاهی ترکیبی، اثرات بهتری نسبت به روغن‌های گیاهی خالص دارند.

درباره محصولات آروماتراپی

کالاهایی که دارای برچسب «آروماتراپی» هستند لزوما خالص و طبیعی نیستند. کالاهایی که شامل ترکیبات مصنوعی هستند فواید واقعی آروماتراپی را ارایه نمی‌دهند. در بدترین حالت ممکن است این محصولات فایده‌ای نداشته و حتی مضر باشند و در بهترین حالت نیز تنها کسری از فواید تولیدات طبیعی را دارند. برای اطمینان از طبیعی بودن روغن‌ها باید به برچسب آن‌ها دقت کرد و مطمئن شد که در ساخت آن‌ها از ترکیبات ناخالص و روغن‌ها عطری استفاده نشده است. بهتر است محصولاتی که برچسب ترکیبات ندارند یا در برچسب آن‌ها از عباراتی مانند روغن‌های عطری استفاده شده است را از لیست خود خط بزنید. البته بسیاری از تولیدکنندگان محصولات با کیفیت آروماتراپی، از ذکر ترکیبات خود روی بسته‌بندی محصول خودداری می‌کنند چرا که نگران کپی کردن شرکت‌های رقیب خود هستند. اما با سوال کردن از فروشندگان راجع به این ترکیبات، می‌توانید ایده بهتری راجع به کیفیت آنها داشته باشید. عرضه‌کنندگان محصولات باید بدانند که بهتر است برای خریداران خود فهرستی از مواد تشکیل دهنده و ترکیبات ارایه کنند. آنها می‌دانند برای دوری از مشکلات سلامتی باید از برخی روغن‌ها پرهیز کرد.