درمان با آب یخ حالتی شبیه به تجدید حیات دارد. تحقیقات نشان داد که این کار مزیتهای فیزیکی و ذهنی زیادی دارد. اغلب اسپاها ممکن است بهطور متداول اطلاعات زیادی درخصوص امکانات همراه با گرما همچون اتاقهای بخار و سونا داشته باشند اما مزیتهای درمان با سرما به تازگی توانسته توجهات زیادی را به خود جلب کند. از کرایوتراپی (سرمادرمانی) گرفته تا متضاد درمانی (درمان با آب گرم و سرد بلافاصله پس از یکدیگر)، سرما توانسته نقش بسیار بزرگی را در درمانهای آینده به عهده بگیرد.
حمامهای یخ یکی از روتینهای متداول در برنامه ورزشی قهرمانان است و باعث کاهش آسیب و بهبود روند بازیابی میشود. تاثیر این روشها هنگامی دوچندان میشود که با تمرینات خاص تنفسی و تمرکزی ترکیب شود. اما حمام آب سرد را به زحمت میتوان یک گرایش جدید نامید. مزیتهای غوطهوری در آب سرد از قرنها پیش شناخته شده و به بخشی جداییناپذیر در برخی فرهنگها تبدیل شده است. گفته میشود که بقراط حکیم از طرفداران این تمرینات بوده است. بومیان آمریکایی نیز به آب سرد علاقه داشتند و در دوران ویکتوریا پزشکان حمام آب سرد را تجویز میکردند.
امروز دانشمندان یک بار دیگر نگاهی دقیقتر به مزیتهای این روش انداختهاند اما برخی از روشهای سرمادرمانی بیشتر شناخته شده هستند: سرما میتواند برای رهایی از درد و التهاب و نیز برای بهبود و بازیابی عضلات بعد از تمرین به کار گرفته شود. تحقیقات همچنین نشان دادهاند که درمان با سرما میتواند بهبود گردش خون را سبب شود و خواب را تسهیل کند، چربیها را بسوزاند و اندازه ذخیره چربی قهوهای را افزایش دهد. همچنین عملکرد سیستم ایمنی بدن را ارتقا دهد. تحقیقات اخیر حتی اذعان میکنند که حمام آب یخ شاید بتواند در مبارزه بر علیه افسردگی نیز مثمرثمر باشد.
اما آیا اسپاها و مهمتر از آن مصرفکنندگان آمادگی انجام این کار را دارند؟ مراکز اطلاعرسانی درخصوص سلامتی چگونه میتوانند آگاهی مهمانان را در این خصوص بالا ببرند؟ آیا زمان تجدید حیات و رجوع دوباره به درمان با سرما فرا نرسیده است؟ در ادامه مقاله صحبتهای چند کارشناس را با هم میخواهیم.
پروفسور Marc Cohen، دانشگاه RMIT، استرالیا:
«کسب سلامتی از طریق آب» شعار بسیاری از اسپاهاست که به همین خاطر هم از حمامهای بخار برای حصول به این نتیجه استفاده میکنند. حمام در آب گرم منجر به آرامبخشی میشود به همین علت مهمانان میتوانند تعادل و ارتباط با ذات وجودی خود را بهتر حس کنند. صنعت حمام- شامل چشمههای آب گرم، مراکز تناسب اندام و اسپاها- تجربیاتی مبتنی بر گرما را به مشتریان ارایه میکنند، خدماتی همچون سوناها، اتاقهای بخار و وانهای داغ. درحالی که امکانات دیگری همچون استخرهای غوطهوری، دوشهای یخ و حتی غارهای یخی در برخی مراکز وجود دارد اما حمام یخ موردی است که تعداد اندکی از این مراکز از آن برخوردارند.
علتی برای این موضوع وجود دارد: آب سرد میتواند دردناک و ناخوشایند باشد. دانشمندان از غوطهوری در آب سرد برای سنجش میزان تحمل درد استفاده میکنند. برای اغلب مردم، آب سرد غیرجذاب است با این استثنا که اندک افرادی از گرفتن دوش آب سرد یا شنا در اقیانوس لذت میبرند.
سونا (Sauna) احتمالا تنها واژه فنلاندی وارد شده به زبان انگلیسی است اما اینگونه به نظر میرسد که در انتقال سونا به سرتاسر دنیا، بعضی موارد کماهمیت جلوه داده شده است: دریاچه آب یخ یا برف انباشته بیرون. در جستوجوی ما برای راحتی، فراموش کردهایم که اسکاندیناویها، روسها و ژاپنیها طی قرنها، چه چیزی راجع به این موضوع به دست آوردهاند: حمام داغ و سرد میتواند نشاطآور و بهبوددهنده سلامتی باشد.
مزیتهای سلامتیبخش غوطهوری در آب سرد تایید و ثبت شده است اما شواهد دیگری در اثبات مزیتهای سلامتی حمام سونا و حمام یخ در حال شکلگیری است و محبوبیت سوناهای سرمایی و کلینیکهای سرمادرمانی ما را به این نتیجه میرساند که سرما قادر خواهد بود تا تجربهای عالی را در اختیار مهمانان قرار دهد.
قطعا تاثیرهای فیزیکی و روانی زیادی در تماس با سرما وجود دارد. انتخاب آگاهانه برای ریلکس بودن در موقعیت ناخوشایند به خودی خود تمرین ذهنی قویای است که باعث ساخت و تقویت احساس اعتماد به نفس و انعطافپذیری میشود که تاثیر بسزایی در زندگی ما دارد. هر پرستار یا فیزیوتراپی به شما خواهد گفت که مجاورت با سرما میتواند برای کاهش درد و التهاب و بهبود بازیابی بدن موثر باشد.
قرار گرفتن منظم در معرض سرما همچنین میتواند متابولیزم را تحریک کند و تولید بافت چربی قهوهای (BAT) یا چربی قهوهای را بهبود بخشد که خود آنها همراه با میتوکندریهایی که چربیهای سفید را یسوزانند، بارگذاری میشوند- همان چربیهایی که اغلب ما در پی سوزاندن آنها هستیم - و آنها را تبدیل به حرارت میکنند.
Alla Sokolova، موسس و مدیر Inbalans Group:
تاریخ حمام آب سرد بخشی از فرهنگ بالتیک است، همینطور حمامهای بخار روسی (Banya)، به قرن دوم بازمیگردد. حمام آب سرد میتواند شکلهای مختلف داشته باشد، از غوطهوری در استخرهای مخصوص تا گرفتن دوش سرد یا ریختن سطل آب سرد از سر تا پا بعد از گرم کردن بدن در سونای گرم. این نوع از متضاددرمانی، ورزشی عالی برای سیستم قلبی عروقی است و افزایش جریان خون، بهبود متابولیسم و انعطاف و مقاومت در برابر استرس، که موجب تقویت سیستم ایمنی میشود، را در پی دارد. در Amber Spa در لیتوانی، ما حمام بخار روسی را پیشنهاد میکنیم که به وسیله یک کارشناس سونا مدیریت میشود.
تشریفات این حمام شامل سه بخش عمده میشود: نخست گرم کردن بدن در سونا، دوم غوطهوری در استخرهای غوطهوری یا ریختن آب سرد از سطل بر روی شما. (دو مرحله اول سه مرتبه تکرار میشوند) فاز اول خدمات با ماساژ صابون و ریلکسیشن پایان مییابد. بانیای روسی محبوبترین خدمات ما در بین مهمانان است. آنهایی که به صورت مرتب از این خدمات استفاده میکنند میگویند که با این کار احساس سبکی، قدرت بیشتر، جوانی و حتی تجدید حیات میکنند.
فرآیند بانیا را میتوان در اسپاهایی که حمام یا سوئیت سونا دارند، به کار گرفت. بسیاری از اسپاها از روش Kneipp، استخرهای غوطهوری و یخ خرد شده در فضای مرطوب برای ایجاد مزایای سلامتیبخش سرما استفاده میکنند. این روش میتواند شامل مراحل پله به پله تمرینات تنفسی، خودماساژی و تکنیکهای خودآگاهی نیز بشود که بهعنوان شروع یا پایان مراحل یادشده بالا به کار گرفته شوند.
Adria Lake، موسس A.W. Lake Design :
شواهد بسیاری مبنی بر فواید قرار گرفتن در معرض سرما بر کل بدن وجود دارد. تحقیقات اخیر دانشمندان نشان داده است که تماس مداوم و مستمر با سرما باعث افزایش نرخ متابولیک و مصرف کالری میشود، التهاب سیستماتیک را کاهش میدهد، سیستمهای ایمنی و عصبی را تقویت میکند، جراحات را درمان و بازیابی را سرعت میبخشد و درجه قند خون را با افزایش Adiponectin (پروتئین مسوول تنظیم گلوکز خون)، تنظیم میکند. همچنین کیفیت خواب را بهبود میبخشد و طول عمر را به خاطر هورمسیس- تنظیم و تعدیل طبیعی بدن در مقابله با استرسهای محیطی- افزایش میدهد. ما برای راحتی مداوم و هومئوستازی ساخته نشدهایم. وابستگی ما به راحتیهای مدرن و اولویت برای محیط عاری از میکروب و با دمای کنترل شده، باعث تضعیف سیستمهای ایمنی و بیثباتی سیستم متعادلکننده داخلی بدنمان شده است. پس یکی از مزیتهای قطعی حمام آب سرد یا هر گونه تماس با سرما بسیار واضح است: ناراحتی. هرگونه تماس با چنین ناخوشیهایی باعث تقویت مکانیزم دفاعی بدن و بهبود مقاومت فیزیکی و ذهنی ما میشود. اسپاها مراکز آرامبخشی هستند به همین خاطر من شک دارم که امکانات موجود در این مراکز همچون درمان های آب سرد، حوضچههای غوطهوری و... بتوانند چندان مثمرثمر باشند.
اغلب بهترین درمانهای سرمایی آنهایی هستند که در طبیعت اتفاق میافتند یا در کنج دنجخانه شما بدون استفاده از تجهیزات با تکنولوژی بالا. یک پیادهروی سریع در ابتدای صبح هنگامی که دما در پایینترین حد ممکن است، گرفتن دوش سرد یا پایین آوردن ترموستات در شب قبل از رفتن به رختخواب میتواند تاثیراتی بادوام بیشتر از خدماتی که در اسپاها به شما داده میشود، داشته باشد.
Charles Daridson، موسس Peninsula Hot Springs، استرالیا:
در چشمههای آب گرم Peninsula، ما امکانات خود را افزایش دادیم. یکی از فضاهای جدید، بخش متضاددرمانی است که شامل تجربه آب گرم و سرد است. مهمانان قادر خواهند بود تا در سوناها و استخرهای آب گرم معدنی و پس از آن حمامهای آب سرد، حمامهای یخ و غار یخی در فضایی که ما به آن «آتش و یخ» میگوییم، تجربیات منحصربهفردی را داشته باشند. این نوع از حمام متضاد برای گردش خون بسیار مفید است و مهمانان حس کلی زنده بودن را دارند.
اندازه و نوع استخرها به گونهای طراحی شده تا دوستان بتوانند به صورت گروهی تجربهای عالی از حس سلامتیبخش را با هم به اشتراک بگذارند. داشتن چنین تجربیاتی به صورت گروهی آن هم در چشمههای آب گرم که در اجتماعات کوچک انجام میشود، ایجاد ارتباطات عاطفی و اجتماعی با یکدیگر میکند. پس از ساعتها نشستن پشت کامپیوتر، لازم است که دقایقی را در دنیای واقعی به چنین حمامهایی برویم و لختی بیاساییم.